Đất phù sa là loại đất giàu dinh dưỡng, giúp cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt nhất hiện nay. Để hiểu rõ hơn về loại đất này, mời bạn đọc cùng chúng tôi tìm hiểu tính chất, ý nghĩa, cũng như giá trị của đất phù sa là gì ngay bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt nội dung
Đất phù sa là gì? Các loại đất phù sa
Khái niệm
Phù sa là những vật thể nhỏ, mịn, có nguồn gốc từ các loại đá vụn, được hình thành do thủy lưu di chuyển theo nước hoặc bị lắng ở các bãi bồi. Đây chính là vật liệu giúp tạo nên các dạng địa hình bồi tích ở vùng hạ lưu sông (đồng bằng).
Theo đó, ta có thể hiểu một cách đơn giản đất phù sa là loại đất được hình thành bởi sự phong hóa của đá cùng với sự phân hủy của xác động thực vật dưới sự ảnh hưởng của yếu tố môi trường.
Hiện nay, đất phù sa là loại đất trồng tốt nhất hiện nay bởi loại đất này sở hữu nguồn dinh dưỡng cực nhiều, mang tới lợi ích cho sự phát triển của cây trồng. Hiện đất phù sa được tập trung chủ yếu ở các vùng đồng bằng ven sông.
Phân loại
Có thể phân loại đất phù sa theo những tiêu chí như sau:
- Theo hình thức vận chuyển có 2 loại là: phù sa đáy và phù sa lơ lửng.
- Theo vị trí bồi tích có phù sa lòng sông và phù sa phi-lòng sông. Phù sa phi-lòng lại được chia thành 2 loại là: Phù sa bãi bồi và phù sa hồ móng ngựa.
Đất phù sa cổ là gì? Phù sa cổ nói chung là bồi tích ở trong lòng sông cổ. Phù sa lòng sông là dạng phù sa đáy trong khi phù sa phi-lòng sông là phù sa lơ lửng. Quá trình dịch chuyển phù sa chính là bản chất của các quy trình lòng sông.
Tính chất của đất phù sa
Đất phù sa có kích thước hạt nằm ở giữa đất cát và đất sét, phù sa có thể xuất hiện dưới dạng đất (thường kết hợp với cát hay đất sét) hoặc dạng trầm tích sông hay biển.
Trong thành phần của đất phù sa có chứa các hạt kích thước trung bình, nên có khả năng năng thoát nước, giữ ẩm tốt.
Nếu như gặp mưa thì các thành phần hạt mịn trong phù sa rất dễ bị rửa trôi, chúng sẽ khiến cho đất phù sa nghèo dinh dưỡng. Đây là nhược điểm của đất phù sa duy nhất.
Việc bổ sung thêm chất hữu cơ vào đất sẽ giúp cho các thành phần hạt mịn của phù sa liên kết thành các khối với đặc điểm cấu trúc ổn định hơn.
Đất phù sa có thể chứa tới 80% vật liệu phù sa, đất phù sa chứa kết cấu đất thịt pha cát và pha bùn. Phần cát thường là cát rất mịn, được hình thành từ trầm tích băng, sông, biển và gió thổi, thường có lớp đất dưới sâu không có đá.
Ý nghĩa, vai trò đất phù sa
Với đặc điểm của mình, đất phù sa có ý nghĩa, vai trò như sau:
- Đất phù sa là môi trường sống không thể tách rời của mọi loại cây sống trên đất. Đất phù sa là chất nền cho thực vật bám rễ, hút nước, chất dinh dưỡng để nuôi khối thân, lá, hoa và quả.
- Nhờ khả năng giữ nước vừa phải, không quá kém như đất cát hay chặt như đất sét, nhờ đó giúp cho cây có thể hấp thụ được nhiều dưỡng chất hơn, nhờ đó góp phần đẩy nhanh quá trình sinh trưởng, giúp tăng năng suất và mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn trong sản xuất nông nghiệp.
- Đất phù sa không bị lẫn các tạp chất làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Ngoài ra, trong đất phù sa còn có chứa các thành phần tự nhiên là đất sét, keo đất giữ nước lâu và vừa phải, đảm bảo cho đất không bị tình trạng ngập úng.
- Những hạt keo trong đất phù sa giúp liên kết thành phần trong đất phù sa giúp đất luôn có độ ẩm vừa đủ, chất lượng dinh dưỡng ở mức ổn định.
- Đất phù sa rất tơi xốp nhờ có nhiều mùn trong tự nhiên. Tỷ lệ cát và sét trong đất phù sa tương đương nhau nên đảm bảo cho đất có độ tơi xốp với kết cấu tốt. Giúp đảm bảo khả năng thoát nước tuyệt vời, tạo điều kiện cho việc canh tác nông nghiệp.
- Thành phần trong đất phù sa tự nhiên chứa đầy đủ chất hữu cơ, khoáng chất, vi lượng, vô cơ,… hỗ trợ cho cây trồng phát triển tốt mà không pahir bón quá nhiều phân hóa học, tiết kiệm chi phí cho người nông dân.
- Đất phù sa là không bị lẫn các tạp chất làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây. Đất cũng không phát sinh các côn trùng hay mầm cỏ, hàm lượng Mg, Ca trong đất luôn cao hơn so với Na, K, giàu chất dinh dưỡng có ích cho cây trồng.
- Đất phù sa có bề mặt bằng phẳng, rất phù hợp cho việc trồng trọt. Đặc biệt bề mặt bằng phẳng còn phù hợp với hệ thống tưới tiêu bằng kênh, rảnh, giếng ống. Hệ thống tưới tiêu này cực hiệu quả và ít tốn kém.
Đất phù sa thích hợp trồng cây gì?
Đất phù sa có thể trồng được đa dạng các loại cây khác nhau, đặc biệt là những cây trồng giúp mang lại năng suất cao như:
- Cây công nghiệp: Bông vải, thuốc lá, cây đay, câu mía.
- Cây ăn quả: Măng cụt, chôm chôm, sầu riêng, xoài, chuối, chanh, ổi, cam,…
- Các loại rau, cây hoa màu khác,…
- Các loại cây lương thực như: lúa nước, cây ngô,,..
Xem thêm: Đất chua là gì? Nguyên nhân, biện pháp cải tạo và cách sử dụng
Đất phù sa có ở đâu? Đặc điểm phân bố đất phù sa tại Việt Nam
Đất phù sa ở đồng bằng sông Hồng
Khu vực đồng bằng sông Hồng sở hữu diện tích khoảng 15.000 km2, được hình thành do sự bồi tụ của 2 con sông là sông Hồng và sông Thái Bình. Vùng đồng bằng Sông Hồng có hình dạng tam giác cân, với phần đỉnh là Việt Trì, đáy là đoạn bờ biển Hải Phòng – Ninh Bình.
Có địa hình cao ở rìa phía Tây, Tây Bắc, thấp dần về phía biển. Ở đây có đê sông ngăn lũ vững chắc, chia cắt bề mặt đồng bằng thành nhiều ô, thấp hơn mực nước sông ngoài đê từ 3 – 7 mét.
Vùng trong đê không được bồi tụ phù sa, nên có các khu ruộng cao bạc màu và ô trũng ngập nước, vùng ngoài đê mỗi năm được bồi tụ phù sa.
Diện tích đất nông nghiệp tại đây khoảng 760.000 ha, trong đó có 70% là đất phù sa màu mỡ, có giá trị trong sản xuất nông nghiệp, chiếm tới 51.2% diện tích cả vùng.
Đồng bằng sông Cửu Long
Diện tích khu vực vào khoảng 40.000 km2, được hình thành bởi sự bồi tụ phù sa của sông Mekong. Đồng bằng sông Cửu Long có hình tháng với địa hình thấp, bằng phẳng hơn đồng bằng sông Hồng. Độ cao trung bình khoảng từ 2-3 mét so với mực nước biển.
Bề mặt đồng bằng sông Cửu Long không có đê ngăn lũ, sở hữu mạng lưới sông ngòi dày đặc. Mùa mưa lũ thường bị ngập trên diện rộng, mùa cạn triều lẫn mạnh khiến cho 2/3 diện tích bị nhiễm phèn, nhiễm mặn.
Nhóm đất phù sa được phân bố dọc 2 bờ sông Tiền và sông Hậu với diện tích lên tới 1.184.857 ha, chiếm 30.4% tổng diện tích.
Với những chia sẻ mà chúng tôi mang tới trên đây hy vọng đã giúp bạn đọc có thể trả lời được cho câu hỏi đất phù sa là gì, cũng như đặc điểm, ý nghĩa của loại đất này.
