Mưa ngâu là hiện tượng tự nhiên phổ biến ở nước ta. Vậy bạn đã biết mưa ngâu là gì? Nguyên nhân và thời điểm mưa ngâu xuất hiện là khi nào? Mưa ngâu có ảnh hưởng gì đến đời sống của chúng ta? Theo dõi ngay nội dung bài viết dưới đây để tìm câu trả lời chính xác nhé.
Tóm tắt nội dung
Mưa ngâu là gì?
Mưa ngâu là hiện tượng thời tiết phổ biến xảy ra hàng năm ở khu vực miền bắc nước ta do ảnh hưởng của hoạt động rãnh thấp xích đạo. Để có thể hiểu được mưa ngâu là gì, bạn cần biết một vài kiến thức cơ bản cũng như thuật ngữ trong địa lý.
Mưa ngâu bắt nguồn từ các rãnh thấp xích đạo, khi chúng hoạt động ở Ấn Độ Dương, bán đảo Đông Dương và khu vực biển Đông, tạo ra hoàn lưu khép kín tại thời điểm rãnh xích đạo có khoảng cách rời xa đường xích đạo. Điều này đã khiến cho thời tiết trở nên rất xấu, mây và mưa thường sẽ bị ảnh hưởng nên tập trung thành hai dải bên rìa đường hội tụ trong rành xích đạo.
Dải hội tụ này được gọi bằng tên khoa học là dải hội tụ nhiệt đới. Ở phía bắc của dải hội tụ nhiệt đới thường xuất hiện gió tín phong đông/ đông bắc thổi từ rìa phía nam của áp cao cận nhiệt đới ở bắc bán cầu. Phía nam của dải hội tụ là gió tín phong tây nam. Gió này được thổi từ vùng áp cao nam bán cầu sau khi vượt xích đạo và chịu tác dụng của lực Coliolis sinh ra.
Ảnh hưởng của dải hội tụ nhiệt đới đã khiến miền bắc trong thời gian này thường xuyên xuất hiện mưa lớn kèm dông lốc kéo theo mưa dầm dài ngày. Trong những ngày đó thường xuyên có những cơn mưa không lớn bất chợt xuất hiện rồi lại tạnh ngay. Những cơn mưa đó được dân gian gọi là mưa ngâu.
Mưa ngâu xuất hiện khi nào?
Vì bị tác động từ hoạt động của rãnh xích đạo nên mưa ngâu chỉ xuất hiện theo mùa chứ không diễn ra suốt cả năm. Vậy mưa ngâu xuất hiện vào tháng mấy?
Mưa ngâu tháng mấy?
Trước đây, những cơn mưa ngâu thường xuất hiện vào đầu tháng 7 âm lịch chủ yếu ở khu vực miền bắc nước ta. Tại thời điểm ấy là lúc mà hoạt động của rãnh xích đạo diễn ra mạnh mẽ nhất dẫn đến việc hình thành những trận mưa dông và mưa ngâu.
Theo kinh nghiệm dân gian, hằng năm mưa ngâu sẽ xuất hiện từ ngày mùng 3/7 vào kéo dài đến khoảng ngày 7/7 âm lịch. Tiếp đó sẽ có một đợt mưa ngâu nữa kéo dài từ ngày 13 cho đến ngày ngày 17 và từ ngày 23 đến ngày 27/7 âm lịch.
Tuy nhiên hiện nay do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên khoảng thời gian xuất hiện mưa ngâu hầu như không còn chính xác nữa. Thay vào đó những cơn mưa ngâu sẽ đến bất ngờ và có thể không vào tháng 7 âm lịch như kinh nghiệm xưa đúc kết.
Xem thêm: Mưa phùn là loại mưa thế nào? Mưa phùn kéo dài bao lâu?
Truyền thuyết về tháng 7 mưa ngâu
Khi nhắc đến tháng 7 mưa ngâu người ta thường liên tưởng đến một truyền thuyết về cặp đôi Ngưu Lang, Chức Nữ. Và truyền thuyết này cũng được xem là lời giải thích cho hiện tượng mưa ngâu diễn ra hằng năm.
Câu chuyện được kể như sau:
Ngày xưa có một chàng trai tên là Ngưu Lang, sinh ra trong một gia đình nghèo làm nghề chăn trâu. Ngưu Lang hiền lành và chăm chỉ làm ăn. Trong một lần tình cờ gặp gỡ chàng đã gặp Chức Nữ, một tiên nữ dệt vải là con gái của trời. Và mối nhân duyên tiên – phàm của hai người dần đơm hoa kết trái, họ nên duyên vợ chồng và có với nhau 2 người con.
Tuy nhiên cuộc sống êm đềm đã không thể kéo dài khi mà Chức Nữ theo lệnh Ngọc Đế buộc phải quay về trời. Ngưu Lang và hai con dưới trần gian thương nhớ Chức Nữ khôn nguôi nên đã tìm đường lên trời gặp nàng. Nhưng khi đến ranh giới giữa cõi phàm và cõi tiên lại có một dòng sông tên là Ngân Hà và 3 cha con Ngưu Lang không thể vượt qua được con sông ấy. Nhưng Ngưu Lang quyết không chịu từ bỏ và vẫn một lòng đợi Chức Nữ.
Động lòng trước chân tình của 2 người nhưng lại không thể làm trái quy định thiên đình nên Ngọc Đế đã cho phép họ gặp nhau 1 lần vào vào 7/7 âm lịch hằng năm. Đến ngày 7/7 một đàn quạ đen bay đến là tạo thành cây cầu Ô Thước bắc qua sông Ngân Hà để Ngưu Lang đến gặp Chức Nữ. Vì quá thương nhớ nhau nên khi gặp lại họ đã khóc rất nhiều. Những giọt nước mắt đó đã rơi xuống trần và tạo thành cơn mưa ngâu.
Chính vì thế mà hàng năm cứ vào ngày 7/7 âm lịch trời lại đột nhiên đổ một cơn mưa lớn, người ta gọi đó là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ.
Câu chuyện này cũng lý giải vì sao mưa ngâu lại xuất hiện vào tháng 7 hay tên gọi tháng 7 là tháng mưa ngâu. Đương nhiên đây cũng chỉ là truyền thuyết dân gian, trên thực tế hiện tượng mưa ngâu đã được giải thích theo góc nhìn khoa học như mục trên.
Xem thêm: Rét nàng Bân là gì? Sự tích và đặc trưng của rét nàng bân
Mưa ngâu có tác động gì đến đời sống?
Mưa ngâu thường đến đột ngột với lượng mưa vừa đến lớn. Những cơn mưa ngâu thường diễn ra rất nhanh nhưng cũng hay lặp lại trong vài ngày liên tục. Vì vậy mưa ngâu kéo dài có thể mang đến cho khu vực bắc bộ trữ lượng nước tương đối lớn. Điều này đã góp phần cung cấp đủ nguồn nước cho các hoạt động sinh hoạt và sản xuất, giúp hạn chế tình trạng hạn hán, đồng thời làm dịu đi cái nắng nóng oi ức của những ngày tháng 7.
Tuy nhiên những cơn mưa ngâu thường đến bất chợt và mưa rất lớn có thể làm ngập úng hoặc gây cản trở giao thông. Nhiều chuyến bay cũng phải hoãn lịch trình để tránh các sự cố không may từ những trận mưa ngâu tháng 7.
Trên đây là những thông tin cơ bản liên quan đến hiện tượng mưa ngâu. Hy vọng bài viết đã mang đến cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu được mưa ngâu là gì, truyền thuyết về tháng 7 mưa ngâu cũng như những tác động của mưa ngâu đến đời sống của chúng ta. Tiếp tục theo dõi và ủng hộ giamaynenkhi.net trong những bài viết mới bạn nhé.
