Trong cuộc kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta, phong trào Cần Vương mặc dù không giành được thắng lợi nhưng có ý nghĩa lịch sử to lớn. Cùng tìm hiểu Cần Vương có nghĩa là gì, phong trào Cần Vương nổ ra vào năm nào, cũng như ý nghĩa lịch sử của phong trào này trong bài viết sau đây nhé!
Tóm tắt nội dung
Cần vương là gì? Nguồn gốc ra đời chiếu Cần Vương là gì?
Phong trào Cần Vương mang ý nghĩa chính là giúp vua, phò vua giúp nước. Phong trào Cần Vương được diễn ra từ năm 1885 – 1896, đây là tập hợp hệ thống các cuộc khởi nghĩa vũ trang trên khắp cả nước, phong trào cần vương bùng nổ sau khi chiếu Cần Vương của vua Hàm Nghi được ban bố.
Phong trào nổ ra đã thu hút được một số quan lại trong triều đình và văn thân, cũng như đông đảo các tầng lớp sĩ phu yêu nước thời bấy giờ. Tuy nhiên, quy mô của phong trào này còn khá riêng rẽ và mang tính địa phương.
Những nguyên nhân bùng nổ phong trào Cần Vương là gì?
Phong trào Cần Vương bùng nổ là do những nguyên nhân cơ bản sau đây:
- Thực dân Pháp thực hiện xác lập ách thống trị đô hộ trên toàn lãnh thổ Việt Nam vào năm 1884
- Được nhân dân ủng hộ nhiệt tình, phe chủ chiến đã sẵn sàng thực hiện hành động
- Rạng sáng ngày 05/07/1885 đã diễn ra cuộc phản công dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Thất Thuyết
- Cuộc phản công của phái chủ chiến thất bại, vì thế khiến vua Hàm Nghi buộc phải chạy đến Quảng Trị để sơ tán. Lúc này Chiếu Cần Vương lần 1 đã được ban ra.
- Ngày 20/9/1885, Chiếu Cần Vương lần thứ 2 được ban hành ra tại Ấu Sơn, Hà Tĩnh. Đây chính là nguyên nhân làm bùng nổ mạnh mẽ cuộc kháng chiến Cần Vương.
Các đặc điểm của phong trào Cần Vương
Phong trào Cần vương nổ ra đã gây ra một tiếng vang lớn, có ý nghĩa quan trọng với lịch sử của dân tộc. Để hiểu rõ hơn về phong trào này, mời bạn đọc cùng tham khảo những đặc điểm cơ bản của phong trào Cần Vương như sau:
- Phạm vi hoạt động: Vào giai đoạn đầu, phong trào Cần Vương được diễn ra trên phạm vi rộng khắp cả nước, đặc biệt diễn ra mạnh mẽ ở Bắc – Trung Kì. Về giai đoạn sau phong trào được chuyển trọng tâm dần về vùng núi và trung du.
- Quy mô của phong trào Cần Vương: Diễn ra với quy mô lớn với hàng trăm cuộc khởi nghĩa, tuy nhiên tất cả vẫn còn nhỏ lẻ, mang tính địa phương và thiếu đi sự liên kết chặt chẽ đối với một phong trào mang tính toàn quốc.
- Lãnh đạo của phong trào Cần Vương: Chính là các văn thân, sĩ phu yêu nước.
- Lực lượng tham gia: Đông đảo tầng lớp nhân dân, đặc biệt đông đảo nhất là nông dân.
- Mục tiêu của phong trào Cần Vương: Nhằm chống lại đế quốc và phong kiến, giúp giải phóng dân tộc.
- Tính chất nổi bật của phong trào: Yêu nước, chống xâm lược đứng trên lập trường phong kiến.
Tìm hiểu về chiếu Cần Vương
Nội dung của chiếu Cần Vương
- Chiếu Cần Vương nhằm tố cáo tội ác xâm lược của thực dân Pháp
- Lên án tính bất hợp pháp của triều đình dựng lên bởi Pháp, tố cáo sự phản bội của một số quan lại
- Khẳng định được quyết tâm kháng chiến của triều đình với Vua đứng đầu là vua Hàm Nghi
- Kêu gọi, khích lệ sĩ phu, văn thân, nhân dân cả nước cùng tham gia cuộc kháng chiến để giúp vua khôi phục quốc gia.
Chiếu Cần Vương có tác dụng gì trong cuộc kháng chiến?
Chiếu Cần Vương nhằm kêu gọi toàn bộ nhân dân cả nước đứng lên cùng đoàn kết nhằm giúp vua chống lại thực dân.
Lời kêu gọi đã dẫn đến một phong trào chống Pháp mạnh mẽ diễn ra trên khắp cả nước. Tiêu biểu là những cuộc khổ nghĩa như: Khởi nghĩa Ba Đình (Thanh Hóa) được lãnh đạo bởi Phạm Bành – Đinh Công Tráng; Khởi nghĩa Bãi Sậy (Hưng Yên) lãnh đạo bởi Nguyễn Thiện Thuật; Khởi nghĩa Hương Khê (Hà Tĩnh) được lãnh đạo bởi Phan Đình Phùng,…
Ý nghĩa chiếu Cần Vương
- Chiếu Cần Vương giúp kêu gọi nhân dân cùng nhau chống Pháp, khôi phục độc lập, khôi phục chế độ phong kiến.
- Khẩu hiệu của chiếu Cần Vương đã nhanh chóng thổi lên ngọn lửa tình yêu quê hương, cũng như lòng căm thù quân xâm lược của toàn thể nhân dân.
Nguyên nhân phong trào Cần Vương thất bại do đâu?
Phong trào Cần Vương mặc dù thu hút rất nhiều người tham gia nhưng vẫn thất bại là bởi những nguyên nhân sau đây:
- Phong trào Cần Vương chỉ mang tính chất địa phương
- Phong trào chưa hội tụ, tập hợp được thành một khối thống nhất, cũng như chưa có phương hướng hoạt động, cùng đường lối, chiến lược rõ ràng.
- Dân chúng không tin tưởng, bởi vì gốc rễ chưa được xuất phát từ nông dân, vẫn còn đi cướp bóc của nhân dân.
- Di sự mâu thuẫn với tôn giáo, xung đột với Công giáo cùng với sự tàn sát vô cớ đã khiến cho nhiều giáo dân phải tự vệ bằng việc thông đồng với thực dân Pháp.
- Phong trào Cần Vương vũ khí còn khá thô sơ, cho nên khó để có thể đối chọi được với vũ khí hiện đại của thực dân Pháp
- Do lực lượng của phong trào Cần Vương có sự chênh lệch quá lớn với quân Pháp
- Ngoài ra, nhiều thủ lĩnh phản bội, nhanh chóng đầu hàng và buông bỏ vũ khí mỗi khi nhận thấy sự bất lợi của cuộc khởi nghĩa.
Ý nghĩa của phong trào Cần Vương đối với lịch sử dân tộc
Phong trào Cần Vương được nổ ra vào cuối thế kỷ 19 trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, do đại thần nhà Nguyễn là Tôn Thất Thuyết nhân danh vua Hàm Nghi đề xướng có ý nghĩa lịch sử vô cùng quan trọng:
- Cần Vương có ý nghĩa là “giúp vua”, theo đó Chiếu Cần Vương kêu gọi nhân dân cùng nhau tham gia chống Pháp nhằm khôi phục nền độc lập, khôi phục chế độ phong kiến với vua là người tài giỏi.
- Phong trào Cần Vương giúp thể hiện tinh thần anh dũng, bất khuất của dân tộc. Chính phong trào đã thôi thúc ngọn lửa của tình yêu quê hương đất nước, nhằm quyết tâm đấu tranh chống giặc xâm lược.
- Thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp xâm lược của nhân dân. Đây là một phong trào vũ trang chống thực dân Pháp được diễn ra sôi nổi, kéo dài trong suốt hơn 12 năm.
- Phong trào Cần Vương cũng giúp để lại nhiều bài học quý báu cho dân tộc ta trong quá trình đấu tranh chống Pháp xâm lược.
- Đặc biệt, phong trào Cần Vương còn góp phần làm chậm quá trình bình định của Pháp ở nước ta.
Với những thông tin mà chúng tôi chia sẻ trên đây đã giúp cho bạn đọc trả lời được cho câu hỏi Cần Vương có nghĩa là gì, như nguyên nhân, ý nghĩa của phong trào này đối với lịch sử dân tộc. Hy vọng chúng thật sự hữu ích và giúp bạn đọc có thể hiểu được lịch sử hòa hùng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.
